Met de afsluiting van de Paralympische Spelen in Tokio zijn de Olympische Spelen van 2020 officieel beëindigd. Ondanks alle coronamaatregelen, het uitstellen en alle ophef er omheen, zijn het tóch hele mooie Spelen geweest. Met 36 medailles op de Olympische Spelen (10 goud, 12 zilver en 14 brons) en een recordaantal van 59 medailles op de Paralympische Spelen (25 goud, 17 zilver en 17 brons) voor Nederland kunnen de sporters en supporters weer uitkijken naar de Spelen van 2024 in Parijs. Maar niet alle sporters hebben hun ogen op de volgende Spelen. Sommige besluiten om te stoppen.

Einde topsportcarrière

Na elke Spelen volgt de berichtgeving over wie gaat stoppen en wie doorgaat. Zwemster Ranomi Kromowidjojo weet na 3 Olympische Spelen nog niet zeker of Parijs wel in het pakket gaat zitten en tophandbalster Martine Smeets liet weten dat ze met deze Olympische Spelen haar sportcarrière als international afsluit. Maar wat gaan deze sporters doen na hun carrière in de sport?

Topsporters die gaan voor de Olympische Spelen (of ze uiteindelijk geplaatst worden of niet) leiden een leven waar wij op kantoor ons weinig bij kunnen voorstellen. Alles wordt ingericht op het bereiken van het hoogst haalbare en het beste uit jezelf halen. Dit betekent elke dag trainen, al dan niet meerdere malen, daar omheen genoeg rust pakken en gezond eten. Feestjes, festivals en erbij zijn op elke verjaardag is geen vanzelfsprekendheid en vaak reizen ze de hele wereld over voor trainingskampen of om te spelen bij buitenlandse topclubs. Het leven draait om sport en om je lichaam zo gezond en fit mogelijk houden. Eenmaal gestopt in de topsport hebben ze er al een hele carrière op zitten maar nog geen jaar ervaring op kantoor. Van beginner en jezelf nog moeten bewijzen in de ploeg, tot aan één van de meest ervaren en oudste zijn in de groep en met ‘pensioen’ gaan. Hoe maak je dan de transitie naar een baan waarbij alle kaarten omgegooid worden en er hele andere regels gelden?

De SportMaatschappij

Één van de topsporters die hier alles van af weet en zelf de transitie heeft gemaakt is Sylvia Karres. Als hockeyster heeft ze meegedaan aan de Olympische Spelen in 2004 en besloot ze te stoppen met haar topsportcarrière na een gouden medaille op het WK in Madrid. “Na mijn topsportcarrière kon ik alle kanten op, maar het bleek toch moeilijk om iets anders te gaan doen. Er waren genoeg instanties die wilden helpen maar die waren vooral gefocust op het specifiek vinden van werk. Je krijgt een baan aangeboden en gaat snel over op de zekerheid en structuur, iets wat je ook snel wil bereiken zodat je iets kunt opbouwen. Maar na jaren op de sport gericht te zijn, is het ook goed om even stil te staan bij wat je wil en wat je kan.”

Dit is de reden dat Sylvia de SportMaatschappij is gestart. Een organisatie die sporters helpt bij de transitie van topsport naar de maatschappij. “Toen ik was gestopt was ik trots op wat ik had bereikt en had ik al een hele carrière erop zitten. Je hebt veel opgebouwd, maar toch heb je het gevoel dat je volledig opnieuw moet beginnen en dat is raar. Ik begon me af te vragen hoe dat dan moet zijn voor de sporters die voor hun gevoel niet alles hebben bereikt? De sporters die jaren voor de Spelen hebben getraind maar er niet zijn gekomen? De sporters die alles deden om de top te bereiken maar door blessures zijn uitgevallen? Veel sporters kunnen zich niet oké voelen bij de transitie die ze, al dan niet gedwongen, moeten maken.”

Het programma

Sylvia heeft een traject van 4 maanden opgezet waarbij sporters kunnen stilstaan bij wie ze zijn en wat ze hebben bereikt. Het programma is een groepsprogramma waarbij de focus op je eigen ontwikkeling ligt terwijl je ervaringen deelt met gelijkgestemden. “De sporters snappen de moeilijkheden van elkaar, dat maakt het zo fijn dat ze samen in het traject zitten. Uiteindelijk gebruiken we de persoonlijke ontwikkeling en de sportcarrière om iets te vinden wat bij ze past en ze een stap verder te helpen in hun volgende carrière.”

Het programma draait om bewustwording en de tijd nemen om te besluiten wat je wil. “We geven aandacht aan de persoonlijke groei zodat ze maatschappelijke keuzes kunnen maken”. Daarbij wordt ook de Analytical Competence Tool meting gebruikt die het bewuste en onbewuste gedrag meet en de vaardigheden die hierbij horen. Dit wordt daarna gekoppeld aan het gedrag en de doelen die iemand heeft. “Op deze manier leer je jezelf kennen en maak je de keuzes die bij jou passen.”

“Het is vaak lastig voor sporters om de vertaalslag te maken naar het bedrijfsleven. Hoe laat je de meerwaarde van je sportcarrière zien en hoe verwoord je dat op de werkvloer? Ze moeten trots zijn op hun carrière, het op hun cv zetten en niet alleen het gevoel hebben dat ze een inhaalslag te maken hebben met hun leeftijdsgenoten ook al hebben ze weinig werkervaring buiten de sport om.”

Het bedrijfsleven

Deze kennis en ervaring gebruikt Sylvia ook in het bedrijfsleven. Dit jaar stapte ze in bij Fanbased, een team van opgeleide coaches en psychologen die mensgerichte coachprogramma’s aanbiedt om groei te versnellen bij individuen, teams en organisaties uit bedrijfsleven en topsport. Alle Fanbased coaches zijn (ex-)topsporters en zijn ervan overtuigd dat de ontwikkeling van de mens de belangrijkste succesfactor is voor verandering en prestatieverbetering. De programma's van Fanbased komen overeen met het programma van De SportMaatschappij en zijn gericht op het vergroten van zelfkennis en ontdekken van groeipotentieel van mensen binnen organisaties.

Er zijn natuurlijk wel verschillen bij het tot stand komen van deze ontwikkeling. “Sporters worden gedwongen. Ze stoppen met sporten en moeten wel stilstaan bij wat ze willen gaan doen. Als je al aan het werk bent moet je proactief op zoek naar die zelfontwikkeling en openstaan voor de veranderingen die daarbij komen kijken. Het is lastiger om de keuze zelf te maken aangezien je toch een beetje opgeslokt wordt door de drukte en het dagelijkse leven.”

Daarnaast zijn sporters gewend om aan te pakken en doelen te stellen. Ze moeten goed kunnen incasseren en hebben een groot doorzettingsvermogen, wat volgens Sylvia ook één van de valkuilen kan zijn. “Hierdoor ga je sneller over je grenzen heen.” Ook zijn topsporters gewend om veranderingen te maken en zijn gewend om met teleurstellingen om te gaan. Je bereikt niet altijd wat je voor ogen had. “Ik geloof dat sporters en mensen in het bedrijfsleven veel van elkaar kunnen leren. Sporters hebben de ervaring nodig, maar zijn andersom ook een prachtige inspiratiebron door de manier waarop zij hun vorige carrière hebben beleefd.”

Stilstaan is voor iedereen

“Ik gun het iedereen, zo’n periode van stilstaan en niet alleen maar doorknallen.” Sylvia wil vooral meegeven dat waar je ook vandaan komt, topsport of een hele andere carrière, je jezelf de tijd moet gunnen om te ontdekken wat je wil. “Kijk niet alleen naar het resultaat, maar kijk ook naar de ontwikkelmogelijkheden. Zoom uit! Energie krijgen van je werk is zó belangrijk dus doe iets wat bij je past. Dan ben je een gelukkiger mens.”